Lingüística Andina e Intercultural Bilingüe
Permanent URI for this communityhttps://dspace-test.ucuenca.edu.ec/handle/123456789/1753
Browse
Browsing Lingüística Andina e Intercultural Bilingüe by Title
Now showing 1 - 20 of 185
- Results Per Page
- Sort Options
Item La alfarería en la comunidad Kiim, como expresión cultural del pueblo Shuar(Universidad de Cuenca, 2013-01-11) Ujukam Kayuk, Norma Isabel; Aguilar García, María LeonorShuarka nii najantairijainkia tii yaunchuyaiti enentaimiarijai, najantairijai,tura un enentaikia uuntan nekamuri awai, tura chikichkia iniakmamusha awai, shuarka nii imtintrijai amunam kampuniujai achitkiawai nii pujamurin Ju tarimiat aentska enentaimiarinkia paant ejewai tumaitkiusha itiurchataiti, nii najantairi nuyá nekamuri nekatin tuma asamtaisha najanatniutji turakur aruma nuisha ii uchirisha nekawar najanawarat tusar. Ju takat najanamuka menaintiu akankamu takakeawai. Akankamu chikichkikia irutkamu nunke pujamuri, nii akiniamuri, nunka nakarniamu, aentsu tuakmari, niniuri najantairi, kuit tura irutkamunam takarma nuna aujmateawai. Akankamuka jimiarka nuwe timiantri, akiniamuri tura akantramuri nitiksan najanamuri aujmateawai, tura najankur aitkiashmin, nuya Nunkui jintiamuri tura nuwejai wari najantain nuna aujmateawai. Akankamu menaintiuka nuwejai najanma: pinink, amamuk. Ichinkian muits, Yukunt tura chikich warinkish nuwejai najanma, tura, jiamu, yukaipiamu, aarar iniakmamun aujmateawaiItem El analfabetismo en los adultos Awa de la comunidad El Baboso(Universidad de Cuenca, 2013-11-11) Cantincus Nastacuas, Arturo Florencio; Álvarez Pasuy, Silvio RaúlAntusa aishtaish kishnashimtus: Universidad de Cuencara, pɨnkamurus awarusa Ecuadorkin kaiwaintaawa, proyecto Sasikura, uspane uspa kalkimtuskasa pɨnkɨh kammurusa tɨnta kaiwainnarawa kara wantarusta sulmin uskit katkitawa, Federación de Centros Awara del Ecuadorkins “FCAE,” uspane chish mishtus pɨnkɨh kamnan kima kaiwaintaawa. Karane ɨlapaursa, paishparusa, ashamparusa, kaiwaintawa aishtaish kishnamtus. Kara wanta minka awa wammakta karɨt puisarachiawa aishtaish kizhtus. Sunkanain Dirección de Educación Intercultural Bilingüe de la Nacionalidad Awa de Ecuador DEIBNAE, kaiwaintawa sulmin maza kanain wanmakkit kalkinintakin aishtaish kizhtawaish. Sun kaiwaintamirakas coordinador del programara Curricular “El Baboso” usnene awa tɨnta kalkimawa aishtaish kizhtawaish, usne wanta pɨnkɨ kammurusa tɨnt chinkas mintashin kalainar, kamtana, pedagógicakas, chiwasha saina annia ɨnpa kaltus nukutashin. Wanta pɨnkɨh kamtamtusara, kara uspane annia ɨnpa kamtara Babosokins karane pianchammurus nawa mashintarusa aishtaish apu.Item Análisis de los conocimientos matemáticos de la nacionalidad Shiwiar del Ecuador(Universidad de Cuenca, 2013-11-11) Gualinga Wisuma, Edison Uwiti; Santi Machoa, Irma Shamich; Yantalema, BolívarAshi yamaram juun nunka tepakmaunam tarimiat aints matsatiniau emtiniwai penkerin, turak unuimiatisha nekas ninia chichamejain ainiawai matsatkamunam. Ecuachnum, mashniau nunka tuakmauka yaimiuai tura tsakatmawai emtikiuai chichamjai unuimiatai ana nuna, arantukmau nuya tuke penkeri menkakachat tusa nekaska ikiam nunkanam tarimiat aints shiwiar ninian unuimiatirin tuke takakna nuna. Ecuador, mash nunkanam tuakmaunka yaimiuai tura tsakatmawai emtikiuai chichamjai unuimiatai ana nuna, arantukmau nuya tuke penkeri menkakachat tusa nekaska ikiam nunkanam tarimiat aints Shiwiar ninian unuimiatirin tuke takakna nuna. Yanchuk juunmikia jintinratui nekatniun nuya Shiwiar iwiakmaurin iniakmamtairin tura aintsan warichujaisha nekapmarar nekatniun, tura warichujai nekapmar nekatisha irunui.Item Aplicación de las innovaciones educativas del modelo de educación intercultural bilingüe de la Amazonía en el CECIB Rumipamba(Universidad de Cuenca, 2014-11-11) Shiguango Cerda, Iván Remigio; Hidalgo Cadena, Felipe EdisonYachana wasikunapi mushuk sami yachana mutsurikunaka asthawan sumak yachanami tukukun, chaymanta kunanpunchakunapika wawakunapak yachayta alliyachinkapaka, tukuy yachachikunaka paypa shunkupi, Yuyaypi, surkuypipash, chashna ruraypipash asthawan allí rurashpa tukuy sami mutsurikunawan yachachina tukunkuna, chaykunatami kay kamupi achikata surkushkani kay rumipamba yachana wasipak llankaykuna ima shina ruraykunapipash hapishka katichinkapak, chaypaka kawsaypi sami tiyak mutsurikunatak yachana uraykunapi hapishpa; kikin kawsaymanta, llakta kawsaymanta, kullki kawsaymanta, kamachik kawsaymantapashmi tiyankuna, tukuy kaykunami shamuk yachakuk wawakuna allí amawtak shina yallinkapak kawsayman yallichishpa tukuy runakunatak allí kawsaypak shitachun nishpa. Chashnallatak tukuy kay mushuk tupashka yuyaykuna, mutsurikuna mamallaktamanta yallichimushka yuyay yachaykunawan chashna runa rimarishka kawsaykunawan sumak chimpapurashpa yachachun tukuy yachakuk wawakunapi allí katichishka, yachachishka mamallaktapi tukuchunrayku kay sami mushuk mutsurikunawan yachaypi yallichisha yachana kamutak killkashkani.Item Aporte al rescate de la gastronomía tradicional de la nacionalidad Chachi en el centro El Encanto de la parroquia Atahualpa cantón Eloy Alfaro de la provincia de Esmeraldas(Universidad de Cuenca, 2013-11-11) Tambonero de la Cruz, Silvio; Añapa Pianchiche, Lidya Lucía; Sandoval Añapa, CorneliaChachilla mideeshu juntsa kaspeleren miñu kusas deeve, alla mi´ketun fikimu deju vee kusas bain fimiya kijtyutyu, jeletsa namu puka bain.Chachillanu de pake´meresnenmala challa musu kaillaya nenkeela´panda kayu ura´fikemu deju pen pebulanu chumu chachillanu de pake´meeñu machispaichunga chachillaya lala´panda ura´fityu deeyu de tive. Lala´kaspe panda jayu jayu piya´jinshumiya lala nenkeelaba bulu chudena´mitya, tsenmin vee chachillaba den kuinda ityu´mitya lala´panda paate. Lala´ pensa katainu chachillanu wa´kare´kuinda dekeyu Chachilla' panda que`finu kuinda mami`kinu Centro El Encantu' chumulanu Parroquia Atahualpa Cantón Eloy Alfaro de la Provincia kunchu.Item Aprendizaje de la segunda lengua en los adolescentes de 13 a 14 años del colegio Sarayaku(Universidad de Cuenca, 2008-11-11) Gualinga Vargas, Gloria Bertha; Hernández, PedroItem La arquitectura de la casa shuar en las comunidades del cantón Nangaritza, provincia de Zamora Chinchipe(Universidad de Cuenca, 2013-11-11) Kayap Yapakach, Andrés Carlos; Ramírez Pitizaca, Ángel ManuelYama juarmanumka nekaska shuar itura jean najanmia nuna turamji, itiur yaunchu nuya yamai jananaiya, nekaska Nankaisania shuara, kampunniunam nekaska tuke nunka irunin ainiana aujainia, tura nii chichamen chichainia shuar chichamna, nuya inkis kaunkar nisha narin (jíbaro) anaikiarmia nuna, tura shuarka aentsuiti, enentaimin, iwiaku, tura unuimiaru nuya aakmau asanka mash apachnasha nankaku ayi tuiniawai ninki, tuma asa nii irutkamurinkia timiatrus takakmawai, tura nekaska uunt matsatkamunam Morona Santiago nuya Zamora Chinchipe, Pastas, Orellana nuya yamaiya juinkia tsuer nunkanam matsatkamu Guayas matsatainiawai, matsatainiawai, tura nekaska eamin,namakan nijiakmau ainiawai, nii newenka ajan enentaimtiniati, arakmau, tura jimiara akankamuka nekaska nii yaunchu jeen itiura jeamin armia nuna aujmatui, uruta uuntna nuya itura akantramuit nuna, tura nekaska kampunniunam irunniujai jeamman, tura yamaikia apach jeamainiana aujai nekaska numi jeamtai atsa asamtai, kuitia takakuk, kuriniam takainiak, tura nii katsutairinkia warijaimpia jeammait nuni katsuawai, tura atsamu menaintiuka nekaska warinia arakmauya, itiura arakmataj tusa iwiarniuya nii newena, aishman itura eakmauya, chankin ainiana aun tura nuwa itiura imian iniuya, tura amuamunmanka kutamtain, iwiarmamtairin nampernum nuya mesetnum weak iwiarmamratniun nuya nurancha irunui nuna aujmateawai.Item La arquitectura y la cosmovisión shuar y su influencia en la convivencia familiar de la comunidad Shaim(Universidad de Cuenca, 2013-11-11) Chuinda Nanchi, Luis Lorgio; Uguña Fernández, Héctor ArturoShuar tuakma ni imiantriri tii kuachat niniuri iwiarmtirin yaunchu nekamurija tii kuachat uunt matsamin ainiawai juu enentaikia nekaska,unt tsawanta wainkiaru pujuniamuna nitia tii nukap warinkish ainiana nuna takarainiawai yaunchun ii untri itiur puju aarmia, aruma kakarmarincha nuna imiantri nekainiawai, tura yamai tuakar amtsatjinia un menkaki weakui tti kuacha utsuma asar, imiantriri jura papiniu anujeaji. Juu takat najanmanmaka menaintiu akankamunan najanamuiti.. Juarmanunka irukamu shaim tui puja nuna imiantriri jintiawai. Nii akiniamurin, itiur nunka tikich irutkamurijai nakak puja tura shuarincha nuinia kuitia imiatririncha, aujmateawai. Akankamu jimiarnumka jea itiur takatain nuna imiantriri juu akankamummaka jea pant awajmantimia tura ni akiniamuri, nuiniasha yaunchi ii untri aujmatairi nii jintiamurijai, aintsan warijai jeamin ainia nusha anuramu awai. Amuamumaka jea takatai imiantriri tura warijai najantai ainia nusha penker jintiasar aakma painium juawai, tumamuna aismanka jimiara nua takakenawai nii takatrin penker emtikiatai tusar, kapuntin amunan ajan takainiakItem El arte de la caza y pesca ancestral de la comunidad Dureno, nacionalidad A’i(Universidad de Cuenca, 2013-11-11) Ortiz Quenamá, Medardo Segundo; Criollo Medúa, Martín Crecencio; Hidalgo Cadena, Felipe EdisonVa seman’ba ta tsû tevan’chu tsa “Tayupi A’indekhû ma’kaen pandzapa tuya’ken simbapa Dureno kankheni kanse’chune”, vama gi tevaen’fa tha’thaye tayupija ma’ken tsû tuya’ken junguesûi’khû tsû Dureno kanhe’sû A’indekhûja pandzapa tuya’ken simbapa ja kanse’fa, va kanse’pa ta tsû nua’me injenge’chu kaentsû jain’gae ingi dûshundekhû’khe atesûpa kanse’faye, tsa parroquia Dureno, cantón Lago Agrio tuya’kaen provincia de Sucumbíosni kansesûndekhû. Injenge’chu tsû ñutshe atesûchuye ingi kanse’pama khejichuma kheñasa’ne. Va atesû’pama ta tsû tayupi tsave ingi yayakhseyendekhû tsumba kanse’chu, tsendekhû tsû atesû’fa ma’ken tsû pandzakhe’sû tsuya’kaen simbakhe’sûve, tsa’kansi gi tsama pañamba ingi’ja isû’fa va seman’bama tevaeñe, kaen tsû ingi tevaensi dûsûngandekhû athepa in’jan’faye ñua’me injege’chuti usha’chu tayupi’sû atesû’pa ingi kankheni jin’chujakhen. Pa’khuma va semambane tha’thapa tuya’kaen dûshûndekhû, kitsandekhû, chandekhû, atesiansûndekhû, kuendzandekhûma iñajanse’paemba gi athe’fa ti’tshe’tshi A’indekhû tsû ingi kankhenijan tsumba kanse’fambi tayupi ma’kaen pandzapa tuya’kaen simbapa kanse’chuma. Tsa’kamba tsû injenge pûiyi’khu A’indekhunga kundaseye mingae tsû ñuñakhe’sû tuya’kaen junguesûne tsû injenge’chu. In’janfa gi kaentsû ingi kankhe’sû atesûsûndekhû’khe junguesû injenge’nijan tha’thapa tevaemba kanse’faye.Item La artesanía shuar en la comunidad Tuntiak(Universidad de Cuenca, 2013-11-11) Samekash Tsamarain, Gloria Rosario; Aguilar García, María LeonorShuar najantai emkatniun tii amasuitji nuyá tii penker iwiarar jajankatniun, nisha nuyá iniakmamtain, nunum takuntsaiti nekas shuarti najantai ainia au, tura tuke najankamu tii nukap irunenawai warijainkish najankamu nekaska jinkiai ainia aujai, nuyá tii wakerukma ainiawai nii shuarnum aintsank chikich shuar ainia aujaisha, nii imtin najanamirin aintsank pujutairin ii ajat asamtai. Tuma asamtai,najantai najankir shuara yaunchu pujutairi, waratairi, nampetairi, nekatairi atakesh timian najanataj taji, tura yamaiya jui mash ajertamkar tuke emenkatramraru ainiawai apacn nekaska jui irutkamu Tuntiaknum. Nuní, ichipsar aujmattsar najanamji nuyá arant jea irunaiya aisa nekas nekatasar, tura tii nekas najantai ainia au nekatasar, warijainia, itiura najanin armia nuwa nuyá aishmank entsatainia, nekaska itipin nuyá tarachin aintsank chankin nuyá nampeakur tuntuitiai ainia auwa. Nekas tajai juu takat ichipsar najanamua juu arumana nuinkia isar najanatin atataui tajai, enkaska shiram shuar yaunchu najanankar iwiarnau arminia nuu nekatniun.Item Baja calidad educativa en el CECIB “Cristobal Tapuy” en la comunidad Cofan Zábalo(Universidad de Cuenca, 2014-11-11) Chávez Tangoy, Hiralda Lastenia; Andy Díaz, Natanael BolívarAshaengi mingae atesu’chuma ñutshe tsa CECIB” CRISTOBAL TAPUY tsa comuna zabalo’su daya’chuve, va sema’chuta tsu jaingaeja ña’me fuiteya comunama tuya’kaen atesian’jen’chuma, va monografia ñutshe sumbuya’chuve tsun’chuta tsu kuenzandekhu kundase’chu tuya’kaen yayakhashendekhu, atesu’fa’chu, nasundekhu tuya’kaen pa’khu comuna’sundekhu, tsendekhu tsu pa’khuma atesu’chundekhu, tise’pa atesu’pai’khu tsu ñama fuite’fa, vana gi pa’khu a’indekhu tsekhunga ka’niñachune kaentsu ingi atesu’je’chuni jinchuya’chune atesusundekhune, atesiansundekhu, kitsandekhu, tisu nakhune, dusungandekhune, chu’a pushesu tisu’paningae kanseya’chune. Khuangi aya’fave atesu’chu, tsata tsu tayupi kanse’chuma atesuya’chu tsaiki, tansien a’i dushundekhunembi tsu, tsaimbi’tshi a’indekhu a’ta, a’ta tisu atesu’pama fuiteye in’janchundekhui’khu. Tevaen’jema fethakhia’kaengi, ña’me bare’chune, tayupisu kundase’pama atesu’faya, injenge tsu ñutshe kanseye, ña’mejan, a’i kinsetshe kanseya’chune. Jaingaeta tsu bareya atesu’je’chune fuite’fa’chuja pa’khu kuenzandekhu tise’pa atesu’pama kuenzandekhu tsuvenga an’mbian’chuma kundase’chuja. Tsave jin’chui’khu tsu a’indekhuja tisu’paningae kanse’fa, tsata tsu ingi a’i usha’chuma tisu’paningae an’mbian’chu.Item Bebida típica de chontaduro(Universidad de Cuenca, 2013-11-11) Quintero Chiripua, Diana Elizabeth; Chiripua Mejía, María Marlene; Cevallos, Raúl ClementeEpêrarã ecuadorde p’anapata chok’ara –ee pedee atua wada chejida colombiadeepa ne inaa jíride piara panadaite 40 año irupanita. Auk’a awaraa eperara na eujade paraa jiridakari sanga panadaite, jaratedaite eperara ereramaa kiraatuanaadamera ookawadamera tachi netaa topata jeedee mank’aapa tachi netaa kopata neera jipapata k’awaadamera warrarapa. Nangui mimia jiri peite irupanadamera atuadamera ecuadorde eperarapa tachi netaa topata jeedee eperara eujade pia uudakaa taara paripera chaute Jee karra pia unudak’aa aneepata timiipa awaraa todeepa impia netopata poyaa aneedak’aa chok’ara Na mimia piabi k’insia irupanadamera kuntraarapa ook’awaadamera tachi net’aa irupani nama ecuadorde epêrarãpaItem Bebidas habituales de la nacionalidad Shiwiar en la comunidad de Kurintsa, parroquia Río Corrientes, cantón y provincia Pastaza(Universidad de Cuenca, 2013-11-11) Santi Machoa, Janeth Mónica; Santi Mayancha, Nuca Juliana; Yantalema, BolívarMash tarimiat aints kanusnumia uminiawai pachim umutin, nuya, shiwiarsha nii umutirinkia kajinmatsuk iyashi uyumamunt penker awajsataij tusar, yurumar umurar pujutai asa matsatkau iwiakmaunumka penkeraitiai,tu asa shiwiarka ninia pujutirinka kajinmatsuk tuke yama uchi akininausha nekakiar nii nukuri itiur najaninia nuna jisar wenawai. Tura ju umutinkia wari najanji nujai akankamu ainiawai aints matsatkau irunau wari takat najankuria umurtiniait nujai iwiaramuitiai , ju umutinkia umurtiniaitiai kitiamakur , kakarar takakmastai tusar ,warawarat iyash ati tusar,nuyasha arutma kakarmari achiktaj tusar . Ju umutinkia nish kuntrman takakiniawai turamtai umutan wakeriniawai mash umutinkia tu asa juka nekamutiai mash nunkanam. Ni takakmaurinkia antsuri nish umutin aints nekamau awai warukaria umaij nus-ha tu asa juka umaji kitiamakur,kakaram achikiar warawarat takakmastai tusar nuya arutma kakarmari achiktai tusar. Ju takat najanar iniamamunmanka iniakmawai atsuri yurumak,ijiutin,aakmatin ,juka inintimsar armau juakat tusar armawitiai ,juna jisar jintinkratniusha ju ak-marmaun achik uchiniam jintiat tusar, ju nekamun tuke armaun jisar ii pujutirin penkej kajinmatkichmua ati tusar najanamuitiaiItem Beneficios que aporta el ajo silvestre en las alimentaciones y curaciones de los habitantes de la comunidad Chachi de Naranjito de la parroquia Telembí del cantón Eloy Alfaro y provincia de Esmeraldas(Universidad de Cuenca, 2013-11-11) Largo Jaramillo, María Myrian; Sandoval Añapa, CorneliaItem Canciones (nampet) y plegarias (anent) de la nacionalidad shuar de la Comunidad Miruim, Cantón Sucúa, Provincia de Morona Santiago(Universidad de Cuenca, 2013-11-11) Kanus Chapaik, María Luisa; Juank Shuir, Sonia; Cunduri Cunduri, María RosaNampetka tura anentka nekas yaunchu nekatairinkia yamaiya juinkia menkaki weawai, juka irutkamu Miruimiya uunt ainia au juna neka jaki wenakui. Nampet tura anent nékamuka yamaiya natsanka jintiki wenatsui, tuma aintsan natsasha juna nekatniun araantuiniawai, kame nii mutsuken tímiancha ánin araamu takakainiak yaja nunkanmasha timian najanamya iiniachuk. Nampetka chikich aentsun ujawai imiatkinian naka najanatniun jeachuk, apariya uchiri ujaktin jeawai, nuariniu aishriniu tuma aitkiasan yapajsan, nuya natsa natsak. Juka jeánkesh tumatskesh namper amanum, penker najanamnianum najantainti. Anentka araantukmaiti, nekas najanatniunam najantainti, Nunkuiniuka ajanam, ichinkian najanmanum, shiam ayurmanum. Shakaimianuka, numi ajamunam ajamtiatsar, Etsanuka eammanum. Anentka anentrutainti Arutam waitkiat tusar nuyasha yurumtain nukap surusat tusar. Anentka Arutmajai achimkiartiniaiti kame ii shuaran wainkiat tusar nuyasha yurumtai taasaink tuu enentaimsar, aintsarik yajauch mayai aasha umpuni weti tusar.Item Canciones indígenas en Los Andes ecuatorianos: el aillu y el ciclo agrícola(Universidad de Cuenca, 1995-11-11) Andrade Maldonado, Simón Bolívar; Espinoza Pillaga, Luis Roberto; Guamán Guamán, Manuel Santos; Lojano Saquipay, José Francisco; Nantipia Juepa, José Erminio; Ochoa Calle, Manuel Belisario; Conejo Arellano, Luis Alberto; Chalán Guamán, Luis Aurelio; Idrovo Uriguen, Jaime PatricioItem El canto en las actividades cotidianas de la Comunidad Waodani Bameno(Provincia de Pastaza, 2014-11-11) Ima Omene, José Babe; Baihua Miipo, Manuel Rodrigo; Calapucha Andy, Claudio FidelWaodani, gikene nee waokan ingampa tomenga apamo nangi waemo imamo impa, nano aa beye, waa kete godogame ombede iñomo kewengampa. Ombede gikene impa tomenani nani bee tente godogame ombe tono aweidi geña kete kewen. Mani nani eñemamo gikene tome kewengimamo beye impa; tomemamo impa amotamini nani amamo, mani nani amamo gikene weeneyede nani kegai ante ponente ananipa, ombede beye, aye amo dee an kewenkeboimpa ante ananipa tomenani nani keweñomo. Adobai tomenani amotamini ani añede gieken wodogate pedani tomenani awen gii ante, ooinga oin ante, naniwenkabo manomai kewenanipa ante, ñanongi ante, tapa toin ante, tapa tenoin ante, wadete kewengi ante, kewen gain ante, aye wakoo godomenke wodogate anani amotamini. Aye adobai in nani kewenepo iñede gikene, waodani wadani nempo bee tente beye tomenani memeidi neenai tono amotamini pakadani doobe win ponenani badanimpa. Pakayomonga nanikweñomo aye memeidi imai keadsanimpa ante aye tode pedani, amotamini anani, aye dodani kegain ante apenedanimpa, maninani inanipa Bameno owodani, ongiñenani pikenani tomenani kowen amotamini tono dodani keai ante kete beye win ponemai inanipa. Edenani gikene tomenani wadani yaabe ponani tono bee tente beye win ponenanipa tomenani wemeidi amotamini angai ante. Manomai badani ate beye in minkayonta monato yewemomonapa amotamini tono dodani kegai, ébano ante angadanii ante, kinante wodogate angadani ante, mani yewemoin adinke nee minkayonta beye ate eñekedanimpa ante kedani tomenani anani godomenke diki minte akinani aye eñenani bakedanimpa ante yewemonte impa waodani nanikewemenka. Manomai impa ante “Amotamini ombe kete kowen nani an waodani Bameno Kewenani”, nani ani ñani omente bai eñenginani ante yewemoin impa memeidi dodani nani eñente angai waodani keweñomo.Item Carencia de los materiales didácticos y su influencia en el desarrollo del proceso de enseñanza y aprendizaje de los niños y niñas del Centro Infantil “Fernando Daquilema”(Universidad de Cuenca, 2014-11-11) Peñafiel Sayay, Elisa Liliana; Guamán Paucar, AndrésItem El castellano hablado por los niños bilingües quichua castellano(Universidad de Cuenca, 1995-11-11) De la Torre Catucuamba, Segundo Feliciano; Lema Condo, Manuel Heriberto; Llumitaxi Guamán, Luis Enrique; Martínez Mosquera, Mery Susana; Quishpe Mendoza, Carmen Amparito; Quishpe Sevilla, Nancy Eugenia; Sánchez Paredes, Eddy Genoveva; Vanegas Cobeña, Sara BeatrizItem Causas y efectos del consumo de alcohol en los habitantes de la comunidad de Sakantza(Universidad de Cuenca, 2014-11-11) Vacacela Medina, Alba Rocío; Vacacela Medina, María Aurelia; Chalán, Angel PolivioRunaka, hayakyaku upyakpika tukuy allikayta llakichikmi kan, shinarayku waklli imatukkukunatapash rikuchikmi, runakak chiki, uma yuyay, wankurikawsaypash hatunyashpami rin, shinaraku aylluka rakirin, ima llaki, millay; shinamanta tukuy makaypash pacha kuskakunapimi tiyan. Sakantza aykkullaktapi, hayakyaku upyayta harkankapakka, sumak yachaykunata, willaykunata killkashkami kan; shinapash kay llaki kawsayta, may macharita riksinkapakmi kan. Kay llamkayka pichka umakillkakunatami charin
