Lingüística Andina e Intercultural Bilingüe
Permanent URI for this communityhttps://dspace-test.ucuenca.edu.ec/handle/123456789/1753
Browse
Browsing Lingüística Andina e Intercultural Bilingüe by Subject "Aprendizaje"
Now showing 1 - 16 of 16
- Results Per Page
- Sort Options
Item Aprendizaje de la segunda lengua en los adolescentes de 13 a 14 años del colegio Sarayaku(Universidad de Cuenca, 2008-11-11) Gualinga Vargas, Gloria Bertha; Hernández, PedroItem Carencia de los materiales didácticos y su influencia en el desarrollo del proceso de enseñanza y aprendizaje de los niños y niñas del Centro Infantil “Fernando Daquilema”(Universidad de Cuenca, 2014-11-11) Peñafiel Sayay, Elisa Liliana; Guamán Paucar, AndrésItem Dificultades de aprendizaje en la enseñanza de la lengua shuar en los niños(as) de séptimo año de educación básica del centro educativo Luis Tsukanka(Universidad de Cuenca, 2013-11-11) Kayuk Taish, Jempets Vinicio; Shakai Kaniras, Aurelio MarceloJuu takat ichipsar najanamuka nekaska uchi unuimiatainiam unuimiainiak itiurchatan takakenana aujtainiam nuya aakmatainiam nuna aujmatui. Untsurí ainiawai unuímiaujuu itiurchatan takakena nekaska nekapmatainiam nuya aujsar aamunam. Unuimiatai itiurchattri uchiniam iamuka juu ainiawai: aujsatnum nuya aartinium atujiamu, chicham aamunam atujiamu, aartinium atujiamu, nekaska ichípsar iamuka amukan juna tinia ikiuajai, jintia patatukar jintiatin itiurchat unuimiamunam emkaka nakuektin itiurchat aujmanum nuya aamunam.Item Dificultades de aprendizaje en la lengua español de los estudiantes del CECIB 10 de agosto(Universidad de Cuenca, 2013-11-11) Caicedo Añapa, Hermel; Tapullo Merchor, CarlosEntsa taawasha juushu juntsa kaillanu naake kiika keewaanu ju’bain, nai mijanu dejuñubai, mujanu paatenu tyashi’kerave, tsaren lennu paatebain piikenu paatenu bain. Mantsa kiika mijamu kailla yuj taaju tyamijamu judeeshu juntsala yala’ kapuka paate ,ta’kerachi paate, ishkayanchi paate, anbutyanu paate mantsa kailla faata dejuve, tse’mitya mantsa kiika te’mijatyu deeve. Tsaakaila judeeshu juntsala kallimujchin ura’ kiika mijatyu judeeshu juntsala, yala’pensa jayu mijanu faata juu, naakeñuba ura’ mijatyu kailla yala’ pensa narajutyu chachi. Tsaakailanu mikaanu mashturu ruku juushu juntsaya kailla naadejuñubain keetun mija mijaimu ruku mashturu junuuju. Tse’mitya mun tsaa kaillalanu kiika keewaanu jushu juntsaya ma mahturu pure tandiya taanu juve.Item Dificultades en el aprendizaje de la lecto escritura(2008-11-11) Gualinga Campos, Luis Alberto; Castillo Núñez, Jessica ErciliaItem Elaboración de materiales didácticos en lengua sapara para el segundo nivel de Educación General Básica(Universidad de Cuenca, 2013-11-11) Vargas Licuy, Juan Gilberto; Grefa Ushigua, Froilán MáximoTa ikicha arishiunuka kawiriaja nuka atikaja nishaiuti ichanuka, katsaka nuka miinu ta watsachamiri mirasua kiniana aitika. Katsaka Sapara atupama kawiriaja niata aitimajanuka, na katsaka aitikaja Sapara irishipiukanu nuka ikimajanuka. Sapara irishipiukanu aitimajanuka ikimajicha kiniana atichaja, na nuka aitika na itia jini, yaraji, na nuka nakujinia katsaka aukujunu, na nukicha aitika na ikicha. Ta ku kukumanu, ku anata watsinu mirasua atikaja na nuka ikicha, taikua wirakucha aita na taikua naa nukaka aitikajanu. Kupani majicha aiti, kayapuina katsaka kupani majicha Sapara ikimajichaja kawiriaja kapanimajiwara, katsaka miinua nuka ikicha. Sapara kayapuina katsaka ta ikicha aitiwara ikimajanuka ta kuma apararua, aparua atiti aniwara, yatsauja, paraja. Nianuka, niatuka ikicha nuka aiti. Ta nichakaki katsaka mirasua na nuka aitikajanuka nukichaja, nuaji na nuka aitimajanuka Sapara atupama taikua atichaja na nuka taikua Sapara kayapuina aticha. Ta nuka miinu karamaja chitianuka aiti katsa nita aitimajanuka, jukaitika muraua aiti na tirika aitikajanu, mirasua patajuinucha nuka aiti. Ta ituka Sapara atupama na taikua nuka kayapuina nuka taikua aticha naa asaja amashaniki yatauja paraja Sapara atupama aticha.Item Elaboración de una guía didáctica de lectoescritura(Universidad de Cuenca, 2008-11-11) Salguero Martínez, Zoila Victoria; Castillo Núñez, Jessica ErciliaItem Enseñanza – aprendizaje y práctica de la medicina tradicional indígena de las niñas y niños del sexto nivel del Cecib “Sultana de los Andes”(Universidad de Cuenca, 2014-11-11) Yautibug Cepeda, María Tránsito; Yuquilema Chacaguasay, José Alberto; Chagñay Orozco, DoroteoKay taripay llamkayta ishkayshimi kawsaypura yachanawasi Sultana de los Andes sukta niki wawakunapak yachana patapimi kay ñawpa hampimanta yachayrurakka rurarirka Ñuka tukuy shunkuwamni tukuy yachanawasipik llamkakkunata yupaychani paykuna illakllaka mana rurarimmanchu karka paykunami kay tukuy yullun willaypi usharkakuna. Kay kallari paktay yuyayka tukuy ñukanchik ñawpa hampyamawta yachaymantami tukuy ñukanchik llaktakunapi unkuykunata harkankapak, kay tukuy harkaykunata tukuy ñukanchik llaktapi tiyak yurakunawanmi hampinakanchik ñukanchik allí kawsayta charinkapak. Ñukanchik pachamama nishka shina, kunan kay pachapi kawsakkunaka mana ñawpa kawsaykuna shinachu ñukanchik llakatakunapika tukuykunami mana ñawpa hampikunata ushankuna. Kay tukuy yulluy willaypika tapuy kutichiyta rikuyta yupaykunata tantanchishpa tukuy yachay ukupi yachakuk yayamamakunawanmi llamkarkanchik paykunami tukuy yachaykunata kararkakuna. Kay tukuy ruraykunata rikunchinkapakka kuskiy tantachiy yupayta, tapuykunata rurarkanchik kay tukuy yuyaykunatami tukunchay minkaypi usharkanchik, shina kay ruraykunawan riksik anchayupaymanka chayarkani.Item El idioma awapit en los niños de la comunidad de Mataje Kuaishta(Universidad de Cuenca, 2013-11-11) Pascal Canticus, Jorge Fidencio; Álvarez Pasuy, Silvio RaúlMa ankalne mɨmatkit sarawai awapit min uskit wat memarawa au tuamtas purakin Matajeras , sunawishna kalkitpai nayaret maza sunta Kajaram sunkana minna maza nil mɨm chashain, suasne maza awapit pian sun pit tuamtus kara an pitne pɨna wat aupit suntakas sarawamakpas an wat sarawai aupit puramtas wat ishkane an pɨnkɨh sanane wat mɨmarawai, sune mintui misha purai awapit piantus kajaram. Nankin an minninmune mɨmtui awapit añu mɨhtus kara ashampa ampurus,ane wacha Sunkana pura tuamtas kuil kaishtachin parakamtu an awapit kajarammin mintui mane musiturus sun awapit maintachin an kamcharain awapit an wattus tuamtas au puramtas.Item Incidencia en la aplicación de las guias de aprendizaje en el rendimiento academico de los estudiantes Colegio Nacional Mixto Waorani(Universidad de Cuenca, 2014-11-11) Cerda Alvarado, Lenin Iván; Andrango, Jorge AnibalKebay entego añomo odomoñomo bapa wado nano keyomo Kowodidi weka aye tomemo ate kete odomoñomo aa tano ñawoke wadepo iñede 2004 godontapa wadompo nani ayomo edenenani, nee Odomoni aye wempodani. Kedani imay bakimpa ante tedete eñenani aye tomanani wedente ne odomonani manomay kete anani doo eñente kedanipa ate eñengiñomo aye kebay ante entego eñengiñomo. Teke iñonte nee odomonani edenenani,wiñenani odo kedani aye teone baya dooo kete adani odomongi nani ayomo kete neente tedeyoño imay impa ante kedani. Entego eñengiñomo neempa imaynee adanidoobe kete nawanga impa ante ao manomay akimpa ante neente tede nee adani doo eñenani nani kedi ante ponente onomeka apente anga eñenginani nano kedi. Edo in winwa entego nee odomonga wi keka ante adokete eñenginani entego Kino beye amo wadani imay impa ante nee odomonga inga kekan eñente doo odomonginga tomaa kete ate nee tede beye ate godominke ke gokinga. In nano kee adi neempa godongi winwa iñomo kekekaympa ante entego eñengi beye godoyomo ne adani beye Ñene iñomo Waodani beye mani nano taweni ante kedi manomay odomonte akinga waemo kegokin ayomo nani keweñomo waomo ome.Item Indisciplina escolar en los adolescentes del Centro Educativo Comunitario Intercultural Bilingüe “Roca Mía”(Universidad de Cuenca, 2014-11-11) Guanolema Valla, Fausto Fabián; Flores Quinche, José Fernando; Guamán Paucar, AndrésYachakukkunapa manalli kanaka kunanlla taripaymi kan, kay yachayka yachachikkunapa yachakukkunapak yayamamakunapak achka mutsuri munaypashmi kan Roca mía yachanawasipika yachakukkuna manalli kashkatami rikunchik, chaymantami imashina llakikuna rikurishkata, shinallatak ima llakikuna tiyashkata riksinamantapash munashkanchik. Yachakukkunaka achka kipayashkami yachanawasiman chayankuna, paykunaka kikin yayamamakuna mana wasipi kashkamanta shinallatak kikin uchilla waykukunata rikunamantami shina kipayashka chayanchik ninkuna, chaymantami churanakuna mana allí mayllashka, mapayashka churanalkuna churashka shamunkuna. Wawakuna allikayka yachaypa yachachipaypash may allí pakta kan, shinami yachakukkunaka ayllupura tantanakushka kimirishpa sumakta kawsankuna, chaymantami kay yachaykunataka yachanawasiyukupi, kikin aylluyukupi kikin ayllullaktapi tapurayashka hapinchik ninkuna Chaypakka kaytaka tawka taripaykunapimi rikushkanchik ninkuna, chaypimi imashina yachanawasipi ima llakita tiyashkata allichinata yachanchik, chaypimi kikin ayllupi, ayllullaktakunapi, yachanawasikunapi llaki tiyashkata riksinchik. Kay taripaypika kaymanmi chayashkanchik, yachakukkuna mana allikayka mana kuyaywan, mana allí kanamanta, yayamamakuna kikin wawakunata sapalla wasipi sakishkamanta wawakunaka llakikunapi hawalla urmankuna, chaymantami wawakunaka yachanawasikunapi yachaypipash llakipi urmankuna. Yayamamakunaka kikin wawakunawanmi pakta rimanakushpa ima yuyarikunaman chayana kankuna, ashtawankarin mashiyarina kan, shinami ima wawakunapak mutsuriykunata, llakikunata riksishun allichina yuyaytapash charishun.Item La influencia de la metodología en el rendimiento académico de los adolescentes de 8vo. 9no, 10mo. nivel de educación básica en el área de lenguaje en el CECIB Fernando Daquilema(Universidad de Cuenca, 2014-11-11) Chimbolema Caín, José Joaquín; Balvoa Duchi, BernardoYachay paktackikpi imashina yachayñan 8nk, 9nk y 10nk yachakukkunapa yanapakushkamanta taripay rurayka ishkantin kawsaymanta yachaymantapash llankak Fernando Daquilema yachaywasipimi rurashka kan. Kay yachay wawasika Guayas markapi, Guayaquil kitipi, Pascuales kitillipa Monte Sinaí-Guayacanes kuska llaktapi rurashka kan. 2013-2014 yachakuy watapi. Kay taripay rurayka hatun yachakkuna imashina rurana, mashna kashka imashina kashka taripay ñanta katishpa rurashkami kan. Kay taripayka, yachachikkunata tayta mamakunata yachakukkunatapash tapushpa, rikurayashpa rurashka kan; kaykunawanmi, shimipampapi yachachinamanta, yachay wasi wiñarina ruraykunamanta, yachchikkuna imashina yachachik kashkamanta, taripaykunamanta, tayta mamakuna aynishkamanta, yachaykunamanta chanikuna wiñarinamantapash, sinchikuna wakllurikuna rikurishkani. Shinallatak, yachachina yachakunamanta, yachayñankunamanta, imashina willanakukunamanta, yachay ruraykunamantapash, amawta yachaykuna kay llamkaypi tiyan. Kay llamkaypika, tukuy taripashka yuyaykunami, alli yuyarishka, pakta pakta allichishka, amawta yachaykunawan chimpapurashka kan; shinallatak, sapan yachaywakunapimi, yachaywasipi yachachinakuna shuktak ruraykunapash ashtawan sinchiyarichun, yuyay karaykunata churashka kan; ashtawanka, yachachikkunawan pushakkunawan tayta mamakunawan wankurinakushpa, yachayñankunata, yachay ruraykunata ashtawan allikachinkapakmi yuyay karaykunata churashkani.Item La participación de los padres y madres de familia y su incidencia en el rendimiento académico de los niños, niñas y adolescentes del Centro Educativo Comunitario Intercultural Bilingüe “Atahualpa”(Universidad de Cuenca, 2014-11-11) Quishpi Chacaguasay, Basilio; Cachupud Morocho, Luis Aurelio; Balvoa Duchi, BernardoItem Prácticas culturales de la gastronomía Shuar y su incidencia en la alimentación dietética(Universidad de Cuenca, 2014-11-11) Antun Tiwiran, Cecilia Petronila; Shakai Kaniras, Aurelio MarceloItem La sobreprotección de los padres y madres de familia en el desarrollo de los aprendizajes de las niñas y niños del Centro Educativo Comunitario Intercultural Bilingüe “Huayna Capac”(Universidad de Cuenca, 2014-11-11) Medina Abrigo, Lauro Vicente; Medina Abrigo, Rosa Marga; Chalán Chalán, Ángel PolivioWaklli kuyayka achka llakimi kan, yayakuna yapa wawakunata kuyashkamanta, millay, makanakuy kikinkuyarika uraylla yachana ruray ñanta harkan chashna ayllullaktapí rikunkuna. Waklli kuyayka llaki kushikuy yapa kawsaymi kan, wawata mutsuriy rikurayay apanmi, Tukuy kaykuna katinakuk yayakuna, wawakunamanpash apanmi. Kan llamkayka yayakunapa wawakunaman waklli kuyayta kushkamanta yachaypi rikuymi kan; kay llamkayka, Huayna Capac yachana wasipi, Nuevo Porvenir ayllullaktapi, La Paz kitillipi, Yacuambi kitipi rurashkami kan. Kay llamkayka pichka yachaytami charin. Shukniki yachaypi, kikinllatak kuyarimanta yachaymi kan, ¿imatak waklli kuyayka?, waklli kuyayka katinakuy katinalla wiñayshinami, imatukushkakuna waklli kuyaywan, yachakuk millanay waklli kuyarishkawan wawakuna, waklli kuyayta yayakuna charin. Ishkayniki yachaypi, waklli kuyayka imashina yachakuyta wakllichin, llaktamanta llukshiriy hichuy; llamkaymanta llukshiri hichuy, yayakuna rakirikmanta hichuy, sapalla mamakuna kashkamanta hichuy. Kimsaniki yachaypi, waklli kuyaymanta rimanchik, shina: yayakunapa waklli kuyaymanta, mamakunapa waklli kuyaymanta, wawakunapa waklli kuyaywanta, rimanchik. Chushkuniki yachaypi, imashina waklli kuyay yachana ukupi rikurin; wawakunapa yachana ukupi yachakuypi, may manchay rikurishkamanta, wawakuna llamkayta mana rurasha nishkamanta; millay, makanakuk, manchaysiki wawakuna tiyashkamanta. Pichkaniki yachaypi, yachachikkunaman, yaya-mamakunaman, ayllullaktaman yachapuykunamanta rimanchik.Item La utilización del yaje en la comunidad Kuchapampa(Universidad de Cuenca, 2014-11-11) Andi Tapuy, Pedro Raul; Piaguaje Maniguaje, Iván EsnauroAyawashka nishka ampika, tukuy kulla kushkapi rikshishkami kan kay ampika bcaapi ashtawampash. Puiridis -nishka nipata charin .Kayampika ,kallari kawsaymanta upia pashkami kashka. Payta upiakpika tukuy laya kawsaykunatami rikuchin paypa machay wan paypa machayka upiak runataka tukuy sami uyarikunami shamunka ashtawanpash ñawimaka chikan laya tulpushuyukuna ,shinakpis chikan laya sasikunay wiwakuna rikurimunka.
